Λίγα λόγια για τον καλλιτέχνη: Ο Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζο (29 Σεπτεμβρίου 1571 – 18 Ιουλίου 1610), ήταν Ιταλός ζωγράφος, το έργο του οποίου ανήκει χρονικά στα τέλη του 16ου έως τις αρχές του 17ου αιώνα. Αν και οι πρώιμοι πίνακές του περιλάμβαναν κυρίως προσωπογραφίες, σταδιακά εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους θρησκευτικών σκηνών. Το νατουραλιστικό ύφος του και η ανάδειξη της ανθρώπινης φύσης των αποστόλων και των μαρτύρων στα έργα του θεωρήθηκε ότι εξυπηρετούσαν τις βλέψεις της Αντιμεταρρύθμισης. Με την τεχνική του κιαροσκούρο κατάφερε να ενισχύσει το δραματικό στοιχείο και το μυστηριακό χαρακτήρα της πίστης, ενώ συνολικά η επαναστατική τεχνική των δραματικών φωτοσκιάσεων του τενεμπρισμού, όπως την εισήγαγε ο Καραβάτζο, σφράγισε την μπαρόκ σχολή της ζωγραφικής. Έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους πρώτους μοντέρνους ζωγράφους, ενώ σημαντική θεωρείται η συνολική επίδρασή του στην ευρωπαϊκή ζωγραφική. Παρά την επίδραση που είχε το έργο του στην εποχή του, αλλά και τις ισχυρές αντιδράσεις που προκάλεσε, περιέπεσε σε λήθη τους αιώνες που ακολούθησαν το θάνατό του, για να επανέλθει στο προσκήνιο κυρίως στη διάρκεια του 20ού αιώνα, καταλαμβάνοντας και διατηρώντας έως σήμερα περίοπτη θέση στην ιστορία της ευρωπαϊκής τέχνης. Xαρακτηριστικά στα έργα του Καραβάτζο αποτελούν τα γυναικεία σγουρά μαλλιά
και τα μάτια αγελάδας στους άντρες.

Λίγα λόγια για τον πίνακα: Δημιουργήθηκε γύρω στα 1597 και βρίσκεται σήμερα στην πινακοθήκη Ουφίτσι, στη Φλωρεντία. Για να εκτιμήσετε τη ζωγραφιά του Caravaggio της Medusa, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το ιστορικό της. Σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία ο Περσέας χρησιμοποίησε το κομμένο κεφάλι της Γοργόνας Μέδουσας που είχε φίδια αντί μαλλιά, ως ασπίδα με την οποία μετέτρεπε τους εχθρούς του σε πέτρα. Από τον 16ο αιώνα η Μέδουσα θεωρείτο πως συμβόλιζε τον θρίαμβο της λογικής επί των αισθήσεων. Η ασπίδα δωρήθηκε στον πρίγκηπα Φερδινάνδο Α΄ των Μεδίκων από τον καρδινάλιο Φραντσέσκο Μαρία Ντελ Μόντε, ο οποίος ήταν προστάτης του Καραβάτζο. Γνωρίζουμε πως το έργο κατά το τέλος του 16ου αιώνα βρισκόταν στη συλλογή όπλων των Μεδίκων. Σε αυτήν βρισκόταν πάνω σε μία κούκλα ενός πολεμιστή, πάνω σε άλογο, μαζί με μία πανοπλία από την Περσία, μα δυστυχώς δεν γνωρίζουμε εάν αυτός ήταν και ο τόπος για τον οποίο προορίστηκε εξαρχής η ασπίδα. Με το διαχωρισμό της συλλογής των Μεδίκων που έγινε κατά τον 18ο αιώνα η ασπίδα παρέμεινε για πάντα δεμένη με τα ζωγραφικά έργα, και άρα αργότερα με την ιστορία της Πινακοθήκης Uffizi. Το 1568 ο Τζόρτζιο Βαζάρι, είχε γράψει για μία ασπίδα-μέδουσα του Λεονάρντο στη συλλογή του Μεγάλου Δούκα. Το έργο του Λεονάρντο έχει εξαφανιστεί από τότε, αλλά αν υπήρχε το 1597 ο Ντελ Μόντε θα τη γνώριζε, και δίνοντας στον Καραβάτζιο αυτή την ανάθεση, έθετε τον προστατευόμενό του σε σύγκριση με τον άνθρωπο που ακόμα και τότε θεωρείτο ένας από τους μεγαλύτερους απ’όλους τους ζωγράφους. Η εικόνα είναι αξιοσημείωτη ως κατόρθωμα προοπτικής, γιατί μέσα από τη φαινομενικά κοίλη επιφάνεια της ασπίδας – στην πραγματικότητα είναι κυρτή – το κεφάλι της Γοργόνας μοιάζει να προβάλλεται στο χώρο, έτσι ώστε το αίμα γύρω από το λαιμό της φαίνεται να πέφτει στο έδαφος. Η Μέδουσα στη ζωγραφική του Caravaggio απεικονίζεται τη στιγμή της αυτογνωσίας. Συνειδητοποιώντας ότι το κεφάλι και το σώμα της δεν ήταν πια ένα και ότι ήταν ακόμα συνειδητό, ο Caravaggio απεικονίζει τη φρίκη στα μάτια της. Η Μέδουσα είναι ένα υπέροχο παράδειγμα της εστίασης του Caravaggio στην φυσιογνωμική ή στην έκφραση του προσώπου στους πίνακές του. Η Μέδουσα δείχνει ένα έντονο επίπεδο ρεαλισμού και το Caravaggio χρησιμοποιεί σκούρες και ελαφρές αντιθέσεις τόσο αποτελεσματικά ώστε η Μέδουσα να φαίνεται τρισδιάστατη.